Pałac w Miłkowie – od legendarnego eliksiru po pierwsze zielniki śląskie
Pałac w Miłkowie to zabytkowa rezydencja malowniczo położona u podnóża Karkonoszy, w zabytkowym założeniu parkowym, wśród stawów. Obiekt ten ma bogatą i ciekawą historię, która sięga XVII wieku. Jest to także przykład pięknej architektury barokowej i neobarokowej, która zachwyca swoją harmonią i elegancją.
Pałac w Miłkowie został wzniesiony przez hrabiego Carla Heinricha von Zierotina, który nabył wieś Miłków w 1656 roku. Hrabia zlecił budowę trójskrzydłowego założenia z niewielkim dziedzińcem, które miało być jego siedzibą. Pałac powstał około 1667 roku i był jednym z pierwszych pałaców na Dolnym Śląsku, które wprowadzały nowy styl barokowy. Pałac był bogato wyposażony i zdobiony, a jego wnętrza ozdabiały malowidła, rzeźby, kominki i meble.
W dolnej części Miłkowa, nieopodal dawnego młyna, znane jest miejsce, na którym prawdopodobnie wznosił się pierwszy dwór miłkowski. Był to dwór o założeniu obronnym – nie znane są jego dokładne losy i jak wyglądał – lecz, z dużą dozą prawdopodobieństwa możemy założyć iż kres jego istnieniu zadały wojny husyckie.
UWAGA – miłkowski pałac wznowił działalność jako hotel i restauracja.
W 1765 roku pałac zmienił właściciela i trafił w ręce hrabiego Johanna Nepomucena Lodrona-Laterano, który był znanym mecenasem sztuki i nauki. Hrabia zdecydował się na przebudowę pałacu po tym, jak został on poważnie uszkodzony przez pożar w 1768 roku. Hrabia nadał pałacowi klasycystyczny wystrój elewacji i utworzył wokół niego rozległy park, który był wzorowany na ogrodach francuskich i angielskich. Park był pełen egzotycznych roślin, fontann, altan i rzeźb. Hrabia Lodron-Laterano zapraszał do pałacu wielu znanych gości, takich jak król Stanisław August Poniatowski, cesarz Józef II czy filozof Immanuel Kant.
Legenda Hrabiny
W wieku osiemnastym dość enigmatycznie zapisała się w historii tego miejsca ówczesna właścicielka pałacu i włości – hrabina von Lodron. Znane było jej zainteresowanie ziołami i recepturami z pogranicza magii. Posiadała znaczną wiedzę o właściwościach leczniczych miejscowych roślin nabytą zapewne od zamieszkujących licznie w tych czasach Miłków i Karpacz słynnych zielarzy. Hrabina, naglona mijającymi latami i przemijającą urodą starała się usilnie spreparować specyfik przywracający jej młodość. Prowadziła korespondencję i cichą rywalizację w tej materii ze znanym jej a również starzejącym się Giacomo Casanova. Tyle mówią źródła pisane – legenda zaś mówi, że ów specyfik hrabina w końcu wytworzyła – i oczywiście dokonała testu na sobie. Jednak, prawdopodobnie specyfik okazał się zbyt radykalny w działaniu – odmłodzona hrabin pojawia się do czasów współczesnych. Dzieje się to jedynie przez chwilę – trzy razy w roku, w czasie księżycowych jesiennych pełni. Widywano ją w blasku srebrzystej, księżycowej poświaty, w eterycznych mgłach nad stawem gdy przebiegała unosząc się nad wodą. Lecz, kto z bliska zobaczy ową postać młodej kobiety w koronkowej sukni, temu utkwią mocno w pamięci jej sino-błękitne… rumieńce.
Zielnik Matuschki
W XIX wieku pałac przeszedł kolejną przebudowę, tym razem pod kierunkiem rodziny Matuschków, która nabyła go w 1804 roku. Matuschkowie wprowadzili do pałacu elementy neobarokowe, takie jak uszate obramienia okien, hermowe pilastry czy kartusze herbowe. Zmienili także układ i wystrój wnętrz, dodając do nich bogate dekoracje, takie jak stiuki, boazerie, lustra czy żyrandole. W skrzydle zachodnim pałacu urządzili wielką salę balową, która mogła pomieścić nawet 300 osób. Matuschkowie byli również aktywni społecznie i kulturalnie, organizując w pałacu liczne przyjęcia, koncerty, wystawy i przedstawienia.
Heinrich Gottfried von Mattuschka (baron von Toppolczan und Spaetgen, także Matuschka von Topolczan) w czasie terenowych wędrówek zbierał rośliny i stworzył z nich własny zielnik i był autorem pracy Flora silesiaca oder Verzeichniß der in Schlesien wildwachsenden Pflanzen (1776), która w owych czasach była wzorcowym opracowaniem flory Śląska. Efekt jego pracy odziedziczył jego syn Bernhard i zgromadził go na zamku Arnsdorf – czyli w miłkowskim pałacu.
Po wojnie
Ostatnimi właścicielami pałacu przed II wojną światową była rodzina von Schmettau, która przejęła go w 1909 roku. Von Schmettau dbali o zachowanie pałacu i parku w dobrym stanie, a także prowadzili działalność charytatywną i edukacyjną. W czasie wojny pałac został zajęty przez wojska niemieckie, a po jej zakończeniu znacjonalizowany przez władze polskie. W pałacu urządzono dom wypoczynkowy i dom opieki, a w budynkach folwarcznych szkołę rolniczą. W 1996 roku pałac został sprywatyzowany i przekształcony w hotel i restaurację aby dziś służyć jako Ośrodek Rozwoju i Leczenia Uzależnień.
Pałac w Miłkowie jest nie tylko świadkiem długiej i burzliwej historii, ale także arcydziełem architektury, które łączy w sobie różne style i epoki. Budowla może zachwycać swoją architekturą, bogactwem detali i ozdób. Pałac jest otoczony przez piękny park, który stanowi oazę zieleni i spokoju.
Wszystkie fotografie chroni prawo autorskie. Fotograf: Krzysztof Romańczukiewicz – 601787056
Pałac w Miłkowie – miłkowskie atrakcje, zabytki, ciekawe miejsca