Kościół pw. św. Jadwigi w Miłkowie
Kościół pw. św. Jadwigi w Miłkowie
Niewiele jest budowli w Polsce tak dobrze zachowanych i nasyconych pamiątkami bogatej historii. Gotycki kościół pw. św. Jadwigi w Miłkowie zawiera w swych murach 734 lata dziejów! Choć był przebudowywany i częściowo niszczony w czasie historycznych burz – dziś, ten świadek wielu wieków może opowiedzieć nam o losach żyjących tu wielu pokoleń mieszkańców. Kościół jest pięknie utrzymany, systematycznie remontowany pod troskliwą opieką Proboszcza tutejszej parafii.
Za datę powstania miłkowskiego kościoła przyjmuje się rok 1284 – ryt tej daty znajdziemy na kamiennym obramowaniu jednego z okien – jednak, po krwawych i wyniszczających wojnach husyckich około 1430 roku niewiele już zostało z postawionej sto pięćdziesiąt lat wcześniej budowli. Nie wiadomo, co się działo przez następne sto lat – prawdopodobnie w tym miejscu działała prowizoryczna kamienno-drewniana świątynia. Daty, ryte w kamieniu jakie możemy znaleźć w gotyckim portalu wejścia frontowego, w nadprożu zakrystii (1543) , oraz w kamieniarce zewnętrznego filara(1542) mówią zapewne o czasie odbudowy i rozbudowy świątyni.
Wnętrze miłkowskiej świątyni
Choć budowla była wielokrotnie przebudowywana wnętrze zachowało bardzo dużo oryginalnego wyposażenia, kryjącego w sobie wiele wieków historii.
Nad głowami zobaczymy efektowny, polichromowanym strop kasetonowy z 1653 r. osadzony na centralnym ośmiobocznym filarze, który jest jednym z najstarszych elementów konstrukcji świątyni, bo pochodzi z XIII w. W północno-zachodniej nawie wbudowano emporę.
Prawdziwą dumą i ozdobą miłkowskiej świątyni jest figura gotyckiej Madonny (z ok. 1450 r.) oraz figura Chrystusa Frasobliwego, z początku XVI w., zaliczane do grupy najpiękniejszych rzeźb tego typu na Dolnym Śląsku.
Przykładem wyposażenia z okresu baroku są m.in. polichromowane i złocone boki ołtarza, chrzcielnica i ambona z XVIII w. Organy na emporze zbudowano w czasach klasycyzmu a ołtarz główny pochodzi z 1863 roku. Obrazy drogi krzyżowej to dzieła z drugiej połowy XVIII wieku, zespół ładnych witraży to głównie efekt pracy artystów z XIX wieku.
Zaskakującym, oryginalnym elementem jest kaplica wewnętrzna, jej górna kondygnacja pełniła niegdyś funkcję loży kolatorskiej – to w tym miejscu, w czasie mszy i uroczystości przebywali właściciele dóbr miłkowskich. Na uwagę zasługują także świetnie zachowane renesansowe stalle (wiek XVI).
Miłkowscy, karkonoscy laboranci i zielarze – epitafia
Ozdobą zewnętrznych murów świątyni są bogato zdobione, słynne epitafia laborantów czyli zielarzy karkonoskich z XVII i XVIII w. Miłków (Arnsdorf) i należący do niego Karpacz (Krummhübel) stanowiły słynne na całą Europę centrum wytwórcze leczniczych specyfików zielarskich. Część laborantów dorobiła się na swym fachu sporej fortuny – stąd, stać ich było na epitafia, które dotychczas wyróżniały zmarłe osoby z możnych rodzin magnackich i szlacheckich, ewentualnie bogatych mieszczan – kupców. To prawdopodobnie pierwsze w Polsce takie epitafia osób, które wybiły się wprost z warstwy wiejskiego plebsu. (… więcej o miłkowskich zielarzach, laborantach – i samych ziołach w Miłkowie)
Epitafia znamienitych laborantów
Zespół siedmiu, bogato zdobionych, unikalnych płyt epitafijnych dawnych znamienitych laborantów (zielarzy) – płyty te są pięknie odrestaurowane i budzą podziw ilością barokowych detali. Możemy na nich odczytać nazwiska znanych i bogatych rodzin, których największym skarbem były receptury specyfików leczniczych opartych na miejscowych ziołach i minerałach.
Kamienna twarz
W zewnętrznej ścianie północnej znajdziemy kamienną głowę o rysach mongolskich – być może jest to pamiątka z czasów najazdu mongolskiego (podobne rzeźbione głowy znajdziemy wmurowane w ściany kilku dolnośląskich kościołów). Okna świątyni zachowały swój dawny gotycki wygląd, sporo innych elementów o gotyckich cechach to efekt mody na neogotyk w wieku XIX – i jest to ślad po ówczesnej przebudowie (1875 ), m.in. wtedy wtedy wadliwą, piaskowcową wieżę z epoki renesansu zastąpiono dzisiejszą wieżą neogotycką, kamienno-ceglaną z ostrosłupowym hełmem.
Cmentarz, krzyże pokutne i pręgierz
Kościół pw. św. Jadwigi w Miłkowie otoczony jest z trzech stron zabytkowym cmentarzem – wśród nagrobków polskich spotyka się także te historyczne, niemieckie. Zobaczymy tam m.in. grobowiec szlacheckiego rodu hrabiów von Matuschka – przez długi czas byli oni właścicielami miejscowego pałacu i licznych nieruchomości w okolicy.
W cmentarnym kamiennym murze od strony północnej znajdziemy trzy wmurowane krzyże pokutne (pojednania). Jeden z nich ma ryt kuszy, inny miecza i stóp a ostatni nie ma widocznych rytów.
Wśród czterech obiektów zabytkowych z całej Polski nominowanych w 2018 roku w konkursie Zabytek Zadbany w kategorii utrwalenie wartości zabytkowej obiektu znalazł się miłkowski kościół parafialny.
Kościół pw. św. Jadwigi w Miłkowie – Zabytki i atrakcje w Miłkowie. Miłków – zabytki , atrakcje, ciekawe miejsca