Przejdź do treści

Kościół pw. św. Jadwigi w Miłkowie

Kościół pw. św. Jadwigi w Miłkowie


Kościół pw. św. Jadwigi w Miłkowie
Kościół pw. św. Jadwigi w Miłkowie, na drugim planie wieża i ruiny kościoła  ewangelickiego                                      fot. Krzysztof Romańczukiewicz  milkow.fotoPort.pl

Kościół pw. św. Jadwigi w Miłkowie

Niewiele jest budowli w Polsce tak dobrze zachowanych i nasyconych pamiątkami bogatej historii. Gotycki kościół pw. św. Jadwigi w Miłkowie zawiera w swych murach 734 lata dziejów! Choć był przebudowywany i częściowo niszczony w czasie historycznych burz – dziś, ten świadek wielu wieków może opowiedzieć nam o losach żyjących tu wielu pokoleń mieszkańców.  Kościół jest pięknie utrzymany, systematycznie remontowany pod troskliwą opieką Proboszcza tutejszej parafii.


Kościół w Miłkowie, strop
Na odwiedzających kościół w Miłkowie duże wrażenie wywołuje widok kasetonowego, polichromowanego stropu (1653)

Za datę powstania miłkowskiego kościoła przyjmuje się rok 1284 – ryt tej daty znajdziemy na kamiennym obramowaniu jednego z okien – jednak, po krwawych i wyniszczających wojnach husyckich około 1430 roku niewiele już zostało z postawionej sto pięćdziesiąt lat wcześniej budowli.  Nie wiadomo, co się działo przez następne sto lat – prawdopodobnie w tym miejscu działała prowizoryczna kamienno-drewniana świątynia.  Daty, ryte w kamieniu jakie możemy znaleźć w  gotyckim portalu wejścia frontowego, w nadprożu zakrystii (1543) , oraz w kamieniarce zewnętrznego filara(1542) mówią zapewne o czasie odbudowy i rozbudowy świątyni.



Kościół pw. św. Jadwigi Śląskiej w Miłkowie
Kościół pw. św. Jadwigi Śląskiej w Miłkowie

Wnętrze miłkowskiej świątyni

Choć budowla była wielokrotnie przebudowywana wnętrze zachowało bardzo dużo oryginalnego wyposażenia, kryjącego w sobie wiele wieków historii.

Nad głowami zobaczymy efektowny, polichromowanym strop kasetonowy z 1653 r. osadzony na centralnym ośmiobocznym filarze, który jest jednym z najstarszych elementów konstrukcji świątyni, bo pochodzi z XIII w.  W północno-zachodniej nawie wbudowano emporę.

 Prawdziwą dumą i ozdobą miłkowskiej świątyni jest figura gotyckiej Madonny (z ok. 1450 r.) oraz figura Chrystusa Frasobliwego, z początku XVI w., zaliczane do grupy najpiękniejszych  rzeźb tego typu na Dolnym Śląsku.


Kościół pw. św. Jadwigi Śląskiej w Miłkowie - wnętrze
Kościół pw. św. Jadwigi Śląskiej w Miłkowie – wnętrze

Gotycka Madonna. Kościół w Miłkowie
Gotycka Madonna. Kościół w Miłkowie

Piękna, polichromowana, drewniana rzeźba Chrystusa Frasobliwego z początków XVI wieku. Kościół w Miłkowie
Piękna, polichromowana, drewniana figura Chrystusa Frasobliwego z początków XVI wieku. Kościół w Miłkowie

Przykładem wyposażenia z okresu baroku są m.in. polichromowane i złocone boki ołtarza, chrzcielnica i ambona z XVIII w. Organy na emporze zbudowano w czasach klasycyzmu a ołtarz główny pochodzi z 1863 roku. Obrazy drogi krzyżowej to dzieła z drugiej połowy XVIII wieku, zespół ładnych witraży to głównie efekt pracy artystów z XIX wieku.


Barokowa chrzcielnica
Barokowa chrzcielnica. Kościół pw. św. Jadwigi w Miłkowie

 


Barokowa ambona. Kościół w Miłkowie
Barokowa ambona. Kościół w Miłkowie

Empora z chórem i prospektem organowym.
Empora z chórem i prospektem organowym.  Organy klasycystyczne, z przełomu wieku XVIII i XIX.  Widoczne także XVIII -wieczne obrazy drogi krzyżowej. Kościół w Miłkowie.

Zaskakującym,  oryginalnym elementem jest kaplica wewnętrzna, jej górna kondygnacja pełniła niegdyś funkcję loży kolatorskiej – to w tym miejscu,  w czasie mszy i uroczystości przebywali właściciele dóbr miłkowskich. Na uwagę zasługują także świetnie zachowane renesansowe stalle (wiek XVI).


Kościół w Miłkowie - świetnie zachowane renesansowe stalle (wiek XVI).
Kościół w Miłkowie – świetnie zachowane renesansowe stalle (wiek XVI).

Miłkowscy, karkonoscy laboranci i zielarze – epitafia


Ozdobą zewnętrznych murów świątyni są bogato zdobione, słynne epitafia laborantów czyli zielarzy karkonoskich z XVII i XVIII w.  Miłków (Arnsdorf) i należący do niego Karpacz (Krummhübel) stanowiły słynne na całą Europę centrum wytwórcze leczniczych specyfików zielarskich. Część laborantów dorobiła się na swym fachu sporej fortuny – stąd, stać ich było na epitafia, które dotychczas wyróżniały zmarłe osoby z możnych rodzin magnackich i szlacheckich, ewentualnie bogatych mieszczan – kupców. To prawdopodobnie pierwsze w Polsce takie epitafia osób, które wybiły się wprost z warstwy wiejskiego plebsu. (… więcej o miłkowskich zielarzach, laborantach – i samych ziołach w Miłkowie)


Odrestaurowane epitafia laborantów - kościół parafialny Świętej Jadwigi Śląskiej w Miłkowie
Odrestaurowane epitafia laborantów – kościół parafialny Świętej Jadwigi Śląskiej w Miłkowie                                      fot. Krzysztof Romańczukiewicz  milkow.fotoPort.pl

 

Barokowe płyty epitafijne laborantów (zielarzy ) w murze miłkowskiego kościoła
Barokowe, bogato rzeźbione i zdobione płyty epitafijne laborantów (zielarzy) w murze miłkowskiego kościoła        fot. Krzysztof Romańczukiewicz  milkow.fotoPort.pl

Epitafia znamienitych laborantów

Zespół siedmiu, bogato zdobionych, unikalnych płyt epitafijnych dawnych znamienitych laborantów (zielarzy) – płyty te są pięknie odrestaurowane i budzą podziw ilością  barokowych detali. Możemy na nich odczytać nazwiska  znanych i bogatych rodzin, których największym skarbem były receptury specyfików leczniczych opartych na miejscowych ziołach i minerałach. 


Barokowe płyty epitafijne laborantów (zielarzy ) w murze miłkowskiego kościoła
Barokowe płyty epitafijne laborantów (zielarzy) w murze miłkowskiego kościoła                                               fot. Krzysztof Romańczukiewicz  milkow.fotoPort.pl

Barokowe płyty epitafijne laborantów (zielarzy) w murze miłkowskiego kościoła
Barokowe płyty epitafijne laborantów (zielarzy) w murze miłkowskiego kościoła

Kamienna twarz

W zewnętrznej ścianie północnej znajdziemy kamienną głowę o rysach mongolskich – być może jest to pamiątka  z czasów najazdu mongolskiego (podobne rzeźbione głowy znajdziemy wmurowane w ściany kilku dolnośląskich kościołów). Okna świątyni zachowały swój dawny gotycki wygląd, sporo innych elementów o gotyckich cechach to efekt mody na neogotyk w wieku XIX –  i jest to ślad po ówczesnej przebudowie  (1875 ), m.in. wtedy wtedy wadliwą, piaskowcową wieżę z epoki renesansu zastąpiono  dzisiejszą wieżą neogotycką, kamienno-ceglaną  z ostrosłupowym hełmem.


Kamienna twarz w ścianie miłkowskiego kościoła
Kamienna twarz w ścianie miłkowskiego kościoła – czy to jest przedstawienie mongolskiego najeźdźcy?

 


Wieża kościelna
Wieża z zegarem. Neogotycka, granitowa wieża pochodzi z 1863 roku i zastąpiła pochodzącą z renesansu wieże z piaskowca (która się niebezpiecznie „sypała”).

 


Cmentarz, krzyże pokutne i pręgierz

Kościół pw. św. Jadwigi w Miłkowie otoczony jest z trzech stron zabytkowym cmentarzem – wśród nagrobków polskich spotyka się także te historyczne, niemieckie.  Zobaczymy tam m.in. grobowiec szlacheckiego rodu hrabiów von Matuschka – przez długi czas byli  oni właścicielami miejscowego pałacu i licznych nieruchomości w okolicy.


Cmentarz miłkowski (katolicki) - grobowiec rodziny von Matuschka - hrabiów, dawnych właścicieli pałacu
Cmentarz miłkowski (parafialny) – grobowiec rodziny von Matuschka – hrabiów, dawnych właścicieli pałacu

Cmentarz katolicki w Miłkowie, jeden ze starych nagrobków na tle Śnieżki
Cmentarz parafialny w Miłkowie, jeden ze starych nagrobków na tle Śnieżki

 


W cmentarnym kamiennym murze od strony północnej znajdziemy  trzy wmurowane krzyże pokutne (pojednania). Jeden z nich ma ryt kuszy, inny miecza i stóp a ostatni nie ma widocznych rytów.


Krzyż pojednania z rytem miecza i stóp - Miłków.
Krzyż pokutny (pojednania) z rytem miecza i stóp. Jeden z trzech tego typu krzyży umieszczonych w murze miłkowskiego cmentarza parafialnego.

 


Pręgierz
Pręgierz przed kościołem w Miłkowie

Kościół pw. św. Jadwigi w Miłkowie
Kościół pw. św. Jadwigi  i budynek plebanii w Miłkowie                                                                                                        fot. Krzysztof Romańczukiewicz  milkow.fotoPort.pl

Miłków -kościół pw.św. Jadwigi
Miłków – Kościół pw. św. Jadwigi w Miłkowie – Zabytek Zadbany

 


Wśród czterech obiektów zabytkowych  z całej Polski nominowanych w 2018 roku w konkursie Zabytek Zadbany w kategorii utrwalenie wartości zabytkowej obiektu znalazł się miłkowski kościół parafialny.


Wieże miłkowskich kościołów

 

Kościół pw. św. Jadwigi w Miłkowie – Zabytki i atrakcje w Miłkowie. Miłków – zabytki , atrakcje, ciekawe miejsca